Philip Fisher (08/09/1907 – 11/03/2004) – một trong những nhà đầu tư và tri thức hàng đầu của thế kỷ 20, đã để lại dấu ấn sâu đậm không chỉ trong thế giới tài chính mà còn trong lịch sử tri thức. Ông là một nhà đầu tư đại tài nổi tiếng của Mỹ, người đã đạt được thành tích xuất sắc trong suốt 70 năm đầu tư của mình.
Khoản đầu tư đáng chú ý của Fisher là vào Motorola, một tên tuổi mà bạn đã chắc chắn nghe đề cập ít nhất một lần trước đây. Motorola là một tập đoàn viễn thông đa quốc gia có trụ sở tại Mỹ, tập trung vào sản xuất điện thoại và công nghệ không dây. Công ty này đã gần đây trải qua quá trình phân chia thành hai công ty riêng biệt.
Doanh nghiệp được thành lập vào năm 1928, tập trung chủ yếu vào việc sản xuất tivi và radio. Với tốc độ tăng trưởng đáng kể, Fisher đã bắt đầu quan tâm và đầu tư ban đầu vào công ty này vào năm 1955, tức là hơn 61 năm trước. Trước và sau khi Fisher đầu tư, công ty đã có mức tăng trưởng doanh thu ấn tượng, lên đến hơn 68%.
Motorola tiếp tục đổi mới trong vài thập kỷ sau đầu tư của Fisher và cuối cùng trở thành một trong những tập đoàn viễn thông lớn nhất thế giới. Nếu Fisher giữ cổ phần này cho đến năm 2000, ông đã tạo ra lợi nhuận lên đến 6000%. Điều này là minh chứng cho sự quan trọng của đầu tư dài hạn.
Trong cuốn sách nổi tiếng “Cổ Phiếu Thường Lợi Nhuận Phi Thường” của ông, Fisher đã đưa ra 15 tiêu chí để lựa chọn một cổ phiếu phi thường. Ông thường đầu tư vào những công ty đạt ít nhất 10/15 tiêu chí ông đề cập trong sách. Đó cũng là nền tảng giúp ông có thể được coi là một trong những nhà đầu tư vĩ đại nhất. Chứng+ xin giới thiệu một cách tóm tắt 15 tiêu chỉ đó của Fisher cho các nhà đầu tư theo trường phải đầu tư giá trị.
Tiêu chí 1: “Liệu công ty có những sản phẩm và dịch vụ có đủ tiềm năng, thị trường đủ lớn để tăng doanh thu ít nhất trong vài năm tới không?”
Ở đây cụm từ ông muốn nhấn mạnh là có tiềm năng phát triển trong vài năm tới chứ không chỉ đơn giản là trong thời gian đã qua hoặc hiện tại. Khi các bạn đọc báo cáo tài chính quá khứ công ty có được những con số rất tuyệt với, nhưng không có gì đảm bảo điều đó sẽ tiếp diễn trong tương lai.
Tiêu chí 2: Bộ máy quản lý của công ty có quyết tâm tiếp tục phát triển các dòng sản phẩm hay những quy trình sản xuất, nhằm gia tăng hơn nữa tổng doanh thu trong khi tiềm năng tăng trưởng của các dòng sản phẩm hấp dẫn hiện tại đã bị khai thác quá nhiều?”
Nhiều doanh nghiệp có hiện tượng ngủ quên trên chiến thắng. Khi công ty đã phát triển mạnh và chiếm thị phần cao trên thị trường, những nhà quản lý lại không chú trọng đầu tư cho việc phát triển sản phẩm mới. Chỉ đến lúc những đối thủ cạnh tranh nguy hiểm bắt đầu nó những phát súng đầu tiên cho cuộc chiến lãnh đạo mới bắt đầu phát triển sản phẩm, đôi khi lúc đó đã quá muộn.
Tiêu chí 3: “Những nỗ lực nghiên cứu và phát triển của công ty sẽ ảnh hưởng như thế nào đến quy mô của nó?”
Ở tiêu chí này Fisher đánh giá cao việc nỗ lực nghiên cứu và phát triển của công ty. Phần lớn số tiền bỏ cho nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới chưa đem lại lợi nhuận ngay trong ngắn hạn. Vì vậy nếu tiềm lực tài chính không đủ mạnh nhưng chỉ quá tay cho R&D rất có thể ảnh hưởng tới khả năng thanh toán của công ty, có thể khiến công ty vỡ nợ hoặc phá sản.
Tiêu chí 4: “Cách thức tổ chức bán hàng của công ty đã hiệu quả chưa?”
Cách tổ chức bán hàng của công ty ảnh hưởng rất lớn tới sự tăng trưởng và quy mô của doanh thu. Tất nhiên vẫn có nhiều công ty doanh thu cao mà không cần quan tâm tới cách tổ chức bán hàng, nhưng hầu hết đó là khi thị trường vẫn còn nhiều dư địa tăng trưởng. Chỉ đến khi có nhiều đối thủ cạnh tranh gay gắt, thị trường bão hòa khi đó cách tổ chức bán hàng mới phát huy hết tác dụng của nó và giúp doanh nghiệp sống sót trong thời kỳ khó khăn.
Tiêu chí 5: “Biên lợi nhuận của công ty có cao không?”
Biên lợi nhuận cao là một trong những nhân tố quan trọng mà nhiều nhà đầu tư theo trường phái đầu tư giá trị quan tâm đầu tiên. Biên lợi nhuận được tính toán bằng cách lấy tổng thu nhập hoặc lãi ròng chia cho doanh thu. Ý nghĩa của chỉ số này cho biết mỗi đồng doanh thu thu về tạo ra được bao nhiêu đồng thu nhập. Biên lợi nhuận là một chỉ số rất hữu ích khi tiến hành so sánh các công ty trong cùng một ngành. Công ty nào có biên lợi nhuận cao hơn chứng tỏ công ty đó có lãi hơn và kiểm soát chi phí hiệu quả hơn so với đối thủ cạnh tranh của nó. Biên lợi nhuận qua nhiều năm của công ty tăng lên và luôn ở mức cao nhất trong ngành chứng tỏ công ty bạn nghiên cứu đang có một lợi thế cạnh tranh bề vững.
Tiêu chí 6: “Công ty đang làm gì để duy trì hoặc cải thiện biên lợi nhuận?”
Như ở tiêu chí 5 biên lợi nhuận rất quan trọng khi chọn lựa công ty theo trường phái giá trị. Nhưng tất nhiên những con số biên lợi nhuận bạn đã tính toán ra cũng chỉ là các con số trong quá khứ. Cái quan trọng là công ty vẫn có thể giữ được biên lợi nhuận cao như vậy, thậm chí tăng biên lợi nhuận trong tương lai.
Tiêu chí 7: “Mối quan hệ giữa bộ máy lãnh đạo và người lao động trong công ty có tốt không?”
Nhiều nhà đầu tư thường không chú trọng đến khía cạnh này nhiều. Nhưng với Fisher đây lại là một trong những tiêu chí quan trọng để chọn mua cổ phiếu. Muốn đánh giá được mối quan hệ này cũng không phải là quả dễ dàng, nhưng các bạn có thể sử dụng phương pháp tin đồn của Fisher, bằng cách tìm hiểu qua mạng, qua bạn bè người quen của mình.
Tiêu chí 8: “Đội ngũ lãnh đạo công ty có đoàn kết, đồng thuận cao không?”
Trên cùng một con thuyền bị lênh đênh trên biển không có định hướng nếu như các thuyền viên không đoàn kết với nhau mà mỗi người muốn đi về một hướng khác nhau bạn có thể hiểu được mức độ nguy hiểm ra sao rồi đấy?
Tiêu chí 9: “Công ty có thật sự có chiều sâu quản lý không?”
Một doanh nghiệp nhỏ có thể làm nên những điều phi thường và trở thành một khoản đầu tư triển vọng trong dài hạn chỉ khi nó có người quản lý có tầm nhìn. Trong quá trình kinh doanh có nhiều những thăng trầm, và nhất là khi công ty trải qua thời kỳ khó khăn chỉ có những người quản lý tốt mới có thể tiếp tục lèo lái doanh nghiệp tồn tại và phát triển.
Tiêu chí 10: “Công ty có kiểm soát tốt hệ thống kế toán và phân tích chi phí không?”
Lợi nhuận = Doanh thu – chi phí Như vậy khi phân tích doanh nghiệp cái cần quan tâm không chỉ là doanh thu tăng tăng mà còn cần chú ý tới chi phí của doanh nghiệp. Nếu doanh thu tăng mạnh nhưng các chi phí cũng tăng theo với tỉ lệ tương ứng hoặc hơn lợi nhuận của doanh nghiệp, cái mà cổ đông quan tâm cũng khó được cải thiện.
Tiêu chí 11: “Công ty có chú ý đến những khía cạnh kinh doanh khá khác biệt với tính chất của ngành, những khía cạnh mang lại cho nhà đầu tư đầu mối quan trọng về mức độ nổi trội của công ty so với đối thủ cạnh tranh không?”
Tiêu chí 12: “Công ty có triển vọng lợi nhuận ngân hạn và dài hạn như thế nào?”
Một số công ty sẽ hoạt động nhằm đạt được lợi nhuận tối đa trước mắt. Trong khi đó, những công ty khác lại cắt bớt lợi nhuận trước mắt nhâm xây dựng lòng tin, và do đó có thể thu được những khoản lợi nhuận lâu dài. Cách cư xử giữa người bán và người mua cho thấy rõ điều này. Một số công ty thỏa thuận lỏng lẻo với các nhà cung cấp. Công ty khác lại chi trả tiền trước, thậm chí là vượt mức giá cho các nhà cung cấp để đảm bảo nguồn cung nguyên liệu thô, hoặc những phụ kiện có chất lượng cao luôn sẵn có kể cả khi thị trường biến động. Sự khác biệt trong cách cư xử với các khách hàng là dễ nhận thấy nhất. Một công ty chấp nhận rắc rối và phí tổn đặc biệt để chăm sóc nhu cầu của một khách hàng thường xuyên đang rơi vào tình trạng khó khăn, sẽ khiến lợi nhuận trước mắt thấp hơn nhưng lại thu được lợi nhuận cao hơn trong dài hạn.
Tiêu chí 13: “Trong tương lai, nếu công ty có dự tính tăng trưởng dựa trên việc tăng vốn cổ phần bằng cách phát hành thêm cổ phiếu, lợi ích của các cổ đông hiện tại có giảm sút không?”
Tiêu chí 14: “Bộ máy quản lý công ty có luôn minh bạch với các nhà đầu tư về tình hình công ty khi nó hoạt động tốt nhưng lại che giấu khi có vấn đề?”
Để có thể đánh giá được tiêu chí này, các bạn có thể đọc báo cáo tài chính của công ty, nghiên cứu từng khoản mục xem có hiện tượng xào nấu báo cáo hay không ? Một số khoản các bạn có thể chú ý đến là: khoản khấu hao, hàng tồn kho, phải thu khách hàng, đầu tư tài chính, đầu tư vào công ty con,…
Tiêu chí 15: “Bộ máy quản lý công ty có liêm khiết không?”
15 tiêu chí này đã đem lại thành công và trở thành kim chỉ nam của nhiều nhà đầu tư theo trường phái giá trị. Mong rằng qua bài viết này các bạn cũng có thể tìm cho mình những công ty tốt nhất để đầu tư.
Nguồn: Common Stocks & Uncommon Profits
Đọc thêm bài viết về những người thành công trên thị trường: Click tại đây
