CẬP NHẬT NGÀNH HÀNG KHÔNG: Cạnh tranh gia tăng giới hạn tiềm năng tăng trưởng

Điểm nhấn năm 2019

Diễn biến các cổ phiếu trong ngành

Vốn hóa thị trường ngành hàng không tăng 14% trong năm 2019, cao hơn tăng trưởng VN Index là +6,69%. Cổ phiếu có tăng trưởng tốt nhất trong ngành là VJC (+ 20%), trong khi tăng trưởng thấp nhất là HVN (+ 6%).

Chúng tôi đã xếp hạng Trung lập cho ngành này vào cuối năm 2018, do ước tính cạnh tranh gia tăng kể từ năm 2019 đến từ những công ty mới gia nhập thị trường (Bamboo và Liên doanh Air Asia – Thiên Minh). Chúng tôi cũng ước tính các công ty hiện tại tăng đội bay. Mặc dù Air Asia đã chấm dứt liên doanh với Thiên Minh, Bamboo và những công ty mới tiềm năng như Viettravel và Kite Air vẫn tác động giảm đến ngành trong suốt năm 2019.

Yếu tố chính cho tăng trưởng khả quan của ngành là giá cổ phiếu VJC.

Những điểm chính về ngành

Những diễn biến theo đúng dự báo của chúng tôi

Tăng trưởng khách trong nước là nhờ nhu cầu du lịch trong nước đang phát triển cùng với số lượng chuyến bay nội địa tăng khắp cả nước. Theo Tổng cục Du lịch Việt Nam (VNAT), khách du lịch nội địa đạt 85 triệu khách, + 6,5% YoY. Tổng số lượng chuyến bay của tất cả các hãng hàng không nội địa tăng 10% YoY, đạt 325 nghìn chuyến bay trong năm 2019, phục vụ cho nhu cầu đi lại cao hơn.

Tổng kích thước đội tàu của các công ty hiện tại đã tăng trong suốt năm. Quy mô đội tàu của HVN đạt 100 máy bay vào năm 2019, tăng 22 máy bay mới thông qua mua mới và SLB (bao gồm B787-10, A350-900 và A321neo). VietJet cũng tăng đội bay lên 71 máy bay, tăng 9 máy bay vào năm 2019 (bao gồm A321 và A321neo). Bamboo cũng gia nhập thị trường từ đầu năm 2019, với 25 máy bay (bao gồm A321, A321neo và B787-9).

Những diễn biến ngoài dự báo của chúng tôi

Sản lượng khách hàng không tại Việt Nam (cả quốc tế và nội địa) đạt 116 triệu lượt khách trong năm 2019 theo ACV, + 12% YoY. Con số này cao hơn dự báo của CAAV là 8,2% YoY, do dự báo hạn chế về công suất tại các sân bay chính sẽ làm chậm tăng trưởng.

Sản lượng khách trong nước là 74 triệu lượt khách, + 11% YoY, trong khi khách quốc tế là 41,7 triệu lượt, + 13,6% YoY. Cả hai đều cao hơn ước tính. Tăng trưởng trong nước năm 2019 tăng gần gấp đôi so với năm 2018 là 6% YoY và tương đương năm 2017. Chúng tôi cho rằng tăng trưởng tốt hơn là do tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và những công ty mới (ví dụ: Bamboo Airways) giúp tăng thêm công suất và lựa chọn cho khách hàng. Tăng trưởng khách quốc tế cũng cao hơn dự báo của chúng tôi là 10-12% YoY cho năm 2019, do nhận thấy hạn chế về công suất tại các sân bay ảnh hưởng đến việc tăng sản lượng khách của các hãng hàng không.

Chi phí nhiên liệu giảm nhẹ -7% YoY trong năm 2019, mặc dù đã tăng mạnh so với 2 năm trước. Giá nhiên liệu máy bay A1 trung bình năm 2019 là 79,10 USD/ thùng, giảm -7% YoY so với mức trung bình năm 2018 là 84,90 USD/ thùng. Điều này chủ yếu là do giá dầu thô giảm với tỷ lệ tương đương trong năm 2019.

Vụ cấm máy bay Boeing B737 Max là một trong những sự kiện chính trong ngành hàng không thế giới. Sau 2 vụ tai nạn vào đầu năm 2019, B737 Max bị phát hiện lỗi ở Hệ thống tăng cường đặc tính cơ động (MCAS). Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ (FAA) đã cấm tất cả các máy bay B737 Max trên toàn thế giới và Boeing đã ngừng tất cả việc bàn giao mẫu máy bay này cho đến khi FAA cấp phép. Tại thời điểm viết bài, Boeing chỉ ước tính B737 Max hoạt động trở lại vào tháng 6-7/2020. Đây là thời hạn mở, do đó việc tạm ngừng có thể diễn ra lâu hơn. Điều này dẫn đến hạn chế tạm thời về công suất cho ngành hàng không thế giới, vì B737 Max chiếm 80% đơn hàng hiện tại của Boeing vào năm 2019. Tại Việt Nam, chỉ có VietJet Air có một đơn đặt hàng lớn B737 Max là 200 máy bay, sẽ bàn giao trong năm 2020- 2025.

Lỗ tỷ giá không còn là một vấn đề trong năm 2019 như trước đây, vì đồng VND tăng nhẹ 0,06% so với USD vào cuối năm. Con số này thấp hơn so với dự báo đồng thuận rằng đồng VND có thể mất khoảng 2% giá trị so với USD như dự báo trước đây, và do đó các hãng hàng không có thể tránh được rủi ro lỗ tỷ giá lớn, giúp cải thiện lợi nhuận so với năm 2018, khi đồng VND giảm -2,24% trong năm 2018.

3 hãng hàng không mới đã quyết định gia nhập thị trường hàng không hấp dẫn tại Việt Nam vào năm 2019, ngay cả sau sự hợp tác không thành công của liên doanh AirAsia – Thiên Minh. Những công ty này là Bamboo, Kite Air và Viettravel. Bamboo đã bắt đầu vào năm 2019 và các công ty còn lại dự kiến ​​ bắt đầu vào năm 2020. Mô hình nhị quyền – duopoly (HVN-VJC) tại thị trường nội địa trước đó đã nhanh chóng chuyển thành một thị trường rất cạnh tranh và làm giảm thị phần, lợi suất và RASK của mỗi công ty trong ngành. Trong 9T2019, theo CAAV, Bamboo Airways đã giành thị phần nội địa từ cả HVN và VJC. Nhóm các hãng thuộc Vietnam Airlines (HVN-JPA-VASCO) đã mất 1,2% thị phần xuống còn 54,8% (từ 56% vào cuối năm 2018), trong khi VJC mất 2,8% thị phần (từ 44% vào cuối năm 2018 xuống còn 41,2 % vào 9T2019). Điều này dẫn đến thu nhập giảm sút. Trong 9T2019, lợi nhuận gộp của công ty mẹ VJC (không bao gồm bán quyền mua máy bay) giảm -10% YoY, so với mức tăng trưởng năm ngoái là 22,5% YoY. Lợi nhuận gộp của HVN trong 9T2019 cũng giảm -1,5% YoY.

Triển vọng năm 2020

Dự báo xu hướng tăng trưởng

Chúng tôi ước tính tổng quy mô đội tàu nội địa của Việt Nam sẽ đạt 196 máy bay vào cuối năm 2019 (+ 14% YoY). Trong năm 2020, chúng tôi ước tính cạnh tranh tiếp tục gia tăng do 1) công ty mới gia nhập thị trường và 2) tăng trưởng về quy mô đội tàu của những công ty hiện tại.

Những công ty mới gia nhập thị trường: Kite Air và Viettravel Airlines đều có kế hoạch bắt đầu chuyến bay thương mại đầu tiên từ giữa đến cuối năm 2020, mặc dù cả hai công ty đều đang chờ phê duyệt cuối cùng về Chứng chỉ khai thác máy bay (AOC). Trong trường hợp AOC được phê duyệt, tổng số hãng hàng không tại Việt Nam sẽ tăng từ 5 đến 7 hãng hàng không. Ban đầu, 2 công ty mới này đều đặt kế hoạch bắt đầu bằng các tuyến bay ngắn đến các thành phố nhỏ hơn so với tập trung vào các tuyến chính (Hà Nội-TP HCM) do không còn chỗ trống tại các điểm đến đó. Viettravel ban đầu sẽ tập trung vào phục vụ khách du lịch hiện tại của chính mình (khoảng 1 triệu khách/ năm và tăng 15% mỗi năm) bay đến các điểm du lịch ở Việt Nam và các nơi khác ở châu Á (thông thường, Viettravel đặt chuyến bay cho thuê đối với các nhóm khách quốc tế).

Tăng trưởng về quy mô đội bay của các công ty hiện tại: Theo CAAV, Vietnam Airlines sẽ tăng quy mô đội bay lên 107 máy bay vào năm 2020 và 135 máy bay vào năm 2025 (so với 100 máy bay vào năm 2019). VietJet cũng có kế hoạch tăng đội bay lên 96 máy bay vào năm 2020 và 200 máy bay vào năm 2025 (so với 71 máy bay vào năm 2019). Trong trường hợp kế hoạch trên được phê duyệt kể từ năm 2020, hai công ty này sẽ đưa vào sử dụng 8 máy bay vào năm 2020 và 38 máy bay cho đến năm 2025.

Do đó, chúng tôi ước tính cạnh tranh sẽ tăng thêm vào năm 2020, dẫn đến giảm sản lượng hành khách và hệ số tải cho mỗi máy bay. Mặt khác, chúng tôi ước tính giá nhiên liệu trung bình năm 2020 sẽ giảm -3% YoY dựa trên giả định giá dầu thô Brent của chúng tôi là 62 USD/ thùng, giảm áp lực chi phí cho những công ty này.

Nhìn chung, chúng tôi giữ quan điểm KÉM TÍCH CỰC về ngành hàng không vào năm 2020.

Các điểm tích cực

• Tăng trưởng sản lượng hành khách ước tính vẫn đạt khoảng 13% YoY theo ACV
• Chi phí nhiên liệu giảm và đồng VND giảm giá ở mức thấp có thể hỗ trợ lợi nhuận ròng của các công ty

Các vấn đề và rủi ro

• Do KQKD của các hãng hàng không chịu ảnh hưởng lớn từ chi phí nhiên liệu, lợi nhuận ròng có thể biến động mạnh trong trường hợp chi phí nhiên liệu dao động lớn, chẳng hạn như do các yếu tố tác động bên ngoài từ Trung Đông, hoặc căng thẳng địa chính trị khác có thể phát sinh vào năm 2020.
• Hạn chế về công suất tại các sân bay chính như Nội Bài hoặc Tân Sơn Nhất sẽ hạn chế tiềm năng tăng trưởng cho tất cả hãng hàng không cho đến khi các dự án mở rộng mới hoàn thành (dự án gần nhất là T3 Tân Sơn Nhất, vào năm 2022-2023).