Cập nhật ngành Điện: Động lực dài hạn từ Nghị quyết 70-NĐ/TW

chungcong.com20/09/2025

3 4 phút đã đọc

Nội dung

Một số điểm mới liên quan đến chính sách, giải pháp nhằm thúc đẩy sự phát triển dài hạn của ngành năng lượng, hướng tới việc hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng GDP hai chữ số của Việt Nam. Các điểm mới này bao gồm Nghị quyết số 70-NĐ/TW về đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đề xuất áp dụng mô hình giá điện hai thành phần từ năm 2026, và thảo luận về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) nhằm thúc đẩy đầu tư vào năng lượng tái tạo (đặc biệt là đầu tư tư nhân).

Một số điểm chính

Nghị quyết số 70-NĐ/TW được Bộ Chính trị ban hành vào tháng 8/2025, liệt kê một số giải pháp, kiến nghị liên quan đến những thách thức hiện tại của ngành năng lượng (đặc biệt là ngành điện):

Giải quyết các vấn đề pháp lý để thúc đẩy đầu tư, trong đó sự quản lý của Nhà nước giữ vai trò chủ đạo.
Tiếp tục hướng tới thị trường điện theo hướng tự do hơn: với sự cạnh tranh bình đẳng giữa các bên tham gia và giá điện theo cơ chế thị trường là một số yếu tố then chốt; khuyến khích khu vực tư nhân tham gia phát triển năng lượng, khách hàng có quyền lựa chọn nhiều hơn về nhà cung cấp điện.
Đa dạng hóa các loại hình năng lượng: năng lượng tái tạo và năng lượng mới được xem như là một trong các nguồn năng lượng ưu tiên khai thác, phù hợp với định hướng của Quy hoạch điện VIII (PDP VIII) điều chỉnh. Việc xây dựng triển khai thị trường Chứng chỉ năng lượng tái tạo (REC) cũng rất cần thiết.
Tiết kiệm điện và đổi mới sáng tạo: chúng tôi nhận thấy việc sử dụng điện hiệu quả vừa giúp giảm phát thải, vừa góp phần giải quyết tình trạng thiếu điện. Ngoài ra, đổi mới công nghệ cũng rất quan trọng và phù hợp với Nghị quyết số 57-NQ/TW (ngày 22/12/2024). Bộ Chính trị cũng đặt mục tiêu chi tối thiểu 2% GDP ngành năng lượng cho nghiên cứu và phát triển (R&D), đồng thời đào tạo ít nhất 25.000–35.000 kỹ sư/chuyên gia năng lượng (và thu hút chuyên gia nước ngoài).

Mô hình giá điện hai thành phần trước mắt đang đề xuất áp dụng cho tệp khách hàng của DPPA:

Cơ chế giá điện hai thành phần bao gồm hai thành phần: công suất đăng ký và điện năng thực tế sử dụng. Hiện tại, giá bán lẻ điện chỉ bao gồm phần điện năng thực tế sử dụng, được cho là chưa phản ánh đầy đủ chi phí thực tế của ngành điện.
Tại hội nghị gần đây do Bộ Công Thương tổ chức, giá điện hai thành phần được đề xuất trước mắt áp dụng cho nhóm khách hàng sử dụng điện lớn (tiêu thụ ít nhất 200.000 kWh/tháng và có đấu nối cấp điện áp từ 22 kV trở lên) từ năm 2026, song song với việc sửa đổi các quy định liên quan, xây dựng khung giá cho cơ chế giá điện hai thành phần và liên tục đánh giá để xem xét mở rộng đối tượng áp dụng trong tương lai.

Cơ chế DPPA vẫn gặp nhiều vướng mắc trong việc triển khai, tập trung vào 1) khung giá bán điện cho DPPA, 2) thủ tục cấp giấy chứng nhận phát triển điện mặt trời mái nhà, 3) điều kiện dự án điện gió ngoài khơi được hưởng chính sách ưu đãi, và 4) các vấn đề khác cần nghiên cứu bổ sung.

Quan điểm

Những diễn biến này tái khẳng định tầm quan trọng của việc phát triển và đa dạng hóa nguồn điện để hỗ trợ tăng trưởng bền vững của nền kinh tế và ngành năng lượng, đặc biệt khi Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP hàng năm ở mức hai chữ số trong những năm tới. Năng lượng tái tạo vẫn là một trong những động lực chính, có thể tạo ra lợi ích dài hạn cho các doanh nghiệp năng lượng tái tạo như REE, HDG, GEG, PC1 và GEX.

Tuy nhiên, trong ngắn hạn, các rủi ro về triển khai vẫn hiện hữu và có thể cần thời gian để các giải pháp và sáng kiến phát huy tác dụng, đặc biệt là các vấn đề pháp lý liên quan đến cơ chế DPPA và điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu. Việc hiện đại hóa hệ thống lưới điện cũng là vấn đề cấp bách để đảm bảo hệ thống điện hoạt động ổn định. Đây là những yếu tố quan trọng để thúc đẩy thị trường điện đạt cấp độ phát triển cao hơn, bên cạnh với việc xóa bỏ dần tình trạng bù chéo và áp dụng mô hình giá điện hai thành phần. Do đó, chúng tôi tiếp tục giữ quan điểm trung lập đối với các cổ phiếu điện trong phạm vi theo dõi (REE, HDG, GEX, POW, PPC), ngoại trừ NT2, được hỗ trợ bởi triển vọng tăng trưởng mạnh trong giai đoạn 2025–2026.

Ngược lại, các lĩnh vực/ngành dầu khí và than sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng để bù đắp cho tính thiếu ổn định của năng lượng tái tạo, từ đó tạo ra sự hỗ trợ về mặt tổng thể cho chuỗi giá trị năng lượng.

Liên hệ để nhận báo cáo phân tích chi tiết của SSI và chiến lược đầu tư phù hợp với mỗi Quý Nhà Đầu tư: